Klasztor, który pełnił funkcję zamku

Klasztor cystersów w Sulejowie powstał w dwunastym wieku, choć w kolejnych latach dobudowywano bardzo wiele elementów, które miały stanowić również formę ochrony. Mnisi byli wówczas dosyć wpływowym środowiskiem, a cystersi z Sulejowa mieli poparcie i fundusz od samego Kazimierza II Sprawiedliwego. Ich polityczna pozycja nie była bez znaczenia, dlatego od samego początku wiadomo było, że klasztor powinien być zaprojektowany tak, aby w razie potrzeby pełnić rolę budowli warownej. Co miało się przydać w trakcie regularnych najazdów tatarskich, przed którymi trzeba było się skutecznie obronić, co nie zawsze się udawało. Mnisi bardzo często gościli na swoich włościach władców Polski, którzy właśnie na ich terenie organizowali ważne zebrania. To tutaj zapadały istotne dla kraju decyzje.

Najważniejsza budowla opactwa

Zamek w Sulejowie to elementarna część architektoniczna, która zaraz po kościele stanowiła najważniejszą część całego opactwa. Każdy kolejny najazd Tatarów zmuszał mnichów do radykalnych kroków, które miały na celu umocnienie elementów obronnych. Klasztor nie jest jednak typowym zamkiem, choć właśnie ze względu na wszelkie elementy warowne zyskał takie miano już w czasach swojego najlepszego prosperity. Miejsce otoczone było fosą, a w czternastym wieku postawiono mur obronny, który wówczas prezentował się lepiej niż znakomicie. Powstały także wieże, a w kolejnych latach strzelnice, co niekoniecznie może kojarzyć się z miejscem pobytu zakonników. Czasy jednak zmuszały mnichów do umacniania elementów obronnych, ponieważ najazdy i ataki zdarzały się zaskakująco często. Na przestrzeni wieków opactwo zainwestowało ogromne pieniądze w rozbudowę klasztoru, która miała zapewnić mieszkańcom spokojny byt i ustrzec przed wizytami nieproszonych gości. Prace fortyfikacyjne trwały nieprzerwanie przez wiele lat. Nanoszone były poprawki, dostawiono kolejną wierzę, która miała chronić przed najazdem z zachodniej strony, przedłużano mur. W efekcie zastanawiano się, czy czasem klasztor w Sulejowie nie powinien pełnić funkcji przechowalni skarbu Królestwa.